Những lo lắng của phụ huynh về dấu hiệu bé chậm nói?
Thông thường, ngôn ngữ bé được phát triển một cách tự nhiên từ lúc sinh ra cho đến khoảng 3 tuổi thì con có nền tảng nhất định về ngôn ngữ lời nói và giao tiếp. Trong thời gian này con có những bước phát triển khác nhau như những hóng chuyện, tiếng ú ớ cho đến những lời nói, bắt chước nói, hỏi và đặt câu hỏi, giao tiếp tự nhiên với người khác. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh chưa hiểu đúng và có những can thiệp đúng đắn cho tiến trình phát triển ngôn ngữ này của bé. Theo từng giai đoạn, các dấu hiệu bé chậm nói được hình thành và thể hiện khác nhau, phụ huynh cần chú ý quan sát và có những biện pháp hỗ trợ như chú ý đến ăn uống,ốm đau của mỗi bé.
Phụ huynh hồi hộp chờ con học nói
Chúng tôi đã gặp gỡ và trao đổi, tư vấn với nhiều phụ huynh có bé chậm nói, và thường xuyên bắt gặp các trường hợp chia sẻ như:
Một phụ huynh ở Hà Đông, có bé hơn 2 tuổi chia sẻ, bé nhà mình rất chậm nói. Điều khiến mẹ của cháu luôn cảm thấy dằn vặt là chị đã giao con cho người giúp việc trong thời gian cháu bé học nói. Chị tâm sự “ tôi bận quá nên cháu ở nhà với người giúp việc. Hai bà cháu suốt ngày xem ti vi nên cháu không chịu học nói theo âm thanh thông thường. Tôi có tham vấn chuyên gia tâm lý, bác sĩ cho biết cháu bé có thể đã xem ti vi quá nhiều”.
Một phụ huynh khác có bé hơn 3 tuổi ở Nam Từ Liêm, Hà Nội thì khác. 3 tuổi nhưng bé chỉ biết nói theo những lời của người lớn nói. Cháu rất chậm phát âm. Cha mẹ cháu bé phải cho con đi học ở các lớp phát âm nhưng tình trạng cũng không có nhiều cải thiện.
Ngoài ra, rất nhiều bậc phụ huynh gặp khó khăn trong việc đánh giá tình trạng chậm nói của con chỉ là tạm thời và có thể chờ đợi thêm, hay đó là tình trạng bệnh lý thực sự, cần tới sự can thiệp của các chuyên gia. Nắm bắt các dấu hiệu báo động tình trạng chậm phát triển lời nói và ngôn ngữ của trẻ giúp cha mẹ đưa ra quyết định đúng đắn hơn. Để nhận biết các dấu hiệu trẻ chậm nói, theo bác sĩ Thủy các bậc phụ huynh cần lần lượt nhận biết qua các điểm sau.
Các dấu hiệu bé chậm nói
Khoảng 1/5 trẻ em nói hoặc sử dụng từ ngữ chậm hơn so với các bạn cùng lứa. Một số bé thậm chí còn có biểu hiện rối loạn hành vi do nổi cáu vì không có khả năng thể hiện điều mình muốn nói. Chậm nói đơn thuần đôi khi chỉ mang tính tạm thời và có thể mất đi nhờ sự trợ giúp của gia đình. Cha mẹ cần động viên trẻ “nói” bằng cử chỉ hoặc âm thanh, dành nhiều thời gian chơi với con, đọc sách và nói chuyện với bé. Trong một số trường hợp, trẻ có thể cần thêm sự trợ giúp của các chuyên gia. Đôi khi, chậm nói lại có thể là dấu hiệu báo động cho những rắc rối nghiêm trọng hơn, như mất thính lực, chậm phát triển trong các lĩnh vực khác hoặc thậm chí là bệnh tự kỷ. Chậm phát triển ngôn ngữ ở trẻ nhỏ cũng có thể là biểu hiện của bệnh khó học, thường chỉ được chẩn đoán khi trẻ đi học.
Phụ huynh nên thay đổi thái độ và có chiến lược đúng đắn hơn
Chúng tôi thường xuyên nhận được những câu hỏi và chia sẻ của phụ huynh, tuy nhiên, nhiều lúc, phụ huynh chưa quan tâm đúng mực, và thường có những thái độ như, kệ nó, đến 2 tuổi nó tự nói, trời sinh voi sinh cỏ, sợ gì nó không biết nói, đến 3 tuổi tự khắc trẻ nói tốt, quan trọng gì…
Tuy nhiên theo chúng tôi, Phụ huynh cũng nên quan tâm đến sự phát triển ngôn ngữ, nhận thức, lời nói giống như chuyện quan tâm thường ngày đến trẻ ăn, ngủ, ốm đau. Muốn có được điều này, phụ huynh cần có những thái độ đúng đắn, hiểu được tầm quan trọng của việc hình thành và phát triển ngôn ngữ theo từng giai đoạn của mỗi bé. Nhờ đó cần có những nhìn nhận một cách cởi mở và hợp lý hơn về sự phát triển ngôn ngữ của mỗi đứa trẻ. Ngoài ra cũng cần những chia sẻ tư vấn của các chuyên gia góp phần có những định hướng chiến lược phát triển ngôn ngữ phù hợp hơn ở bé chậm nói.
